W najbliższym czasie wielu lekarzy różnych specjalności będzie musiało podejmować decyzje dotyczące wykonywania szczepień u uchodźców z Ukrainy. W artykule przedstawiono najważniejsze informacje, które ułatwią lekarzom realizację profilaktyki chorób zakaźnych poprzez szczepienia u tych osób.
Obowiązujący w Ukrainie Program Szczepień Ochronnych (PSO) dzieci w dużym stopniu pokrywa się z polskim PSO (p. ryc.). W porównaniu z obowiązującym w Polsce PSO, w ukraińskim kalendarzu szczepień nadal znajduje się doustna „żywa” szczepionka przeciwko poliomyelitis (OPV), której w Polsce i innych krajach Unii Europejskiej (UE) nie stosuje się od 1 kwietnia 2016 roku, za to nie uwzględniono w nim szczepień przeciwko pneumokokom i rotawirusom. Mimo to niektóre dzieci ukraińskie są zaszczepione przeciwko pneumokokom, rotawirusom i innym patogenom nieujętym w obowiązkowym PSO (w ramach szczepień zalecanych). Ponadto, podobnie jak w Polsce, u niektórych ukraińskich dzieci stosowano preparaty wysoce skojarzone (np. dostępny w Ukrainie Pentaxim lub Infanrix Hexa). Do 2017 roku w Ukrainie obowiązywała również druga dawka szczepionki przeciwko gruźlicy (BCG) podawana w wieku 7 lat.
W Ukrainie fakt zaszczepienia zazwyczaj dokumentuje się na dwustronnej karcie szczepień formatu A5 (rzadziej A4), w której poszczególne sekcje są opisane w języku ukraińskim, a podanie konkretnego preparatu wpisuje się odręcznie.
W zrozumieniu zapisów w dokumentacji szczepień u pacjentów z Ukrainy pomocny może być ukraińsko-polski słowniczek nazw chorób, którym można zapobiegać poprzez szczepienia (p. ramka). Przy kwalifikacji do szczepienia można skorzystać z kwestionariuszy wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem przygotowanych w języku polskim i ukraińskim, co ułatwia korzystanie z nich również polskiemu lekarzowi. Kwestionariusze dostępne są w wersji do pobrania w serwisie „Szczepienia” Medycyny Praktycznej (p. Kwestionariusz wstępnego wywiadu przesiewowego przed szczepieniem w j. ukraińskim).
Dziecko przyjeżdżające do Polski na dłuższy pobyt rezydencki lub na stałe, które rozpoczęło szczepienia w innym kraju, po upływie 3 miesięcy podlega szczepieniom obowiązkowym ujętym w polskim PSO (p. dalej). Ukraiński PSO jest dość podobny do polskiego, zatem kontynuacja szczepień nie powinna generować większych trudności. Należy jednak pamiętać o kilku różnicach, które trzeba uwzględnić planując indywidualny kalendarz szczepień (IKSz).
Cały artykuł na: Realizacja szczepień ochronnych u osób przyjeżdżających z Ukrainy. Najważniejsze zagadnienia praktyczne