Szczepienie przeciw krztuścowi kobiet w ciąży nie zwiększa ryzyka zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci

03/09/2018

13 sierpnia 2018 r. w prestiżowym czasopiśmie naukowym Pediatrics opublikowano wyniki badań, z których wynika, że szczepienia kobiet w ciąży przeciw krztuścowi szczepionką dTap przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi nie zwiększają ryzyka występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci. Badania objęły grupę blisko 82 000 dzieci. Obserwacje prowadzono 4 lata.

Krztusiec zwany również kokluszem to wysoce zakaźna choroba układu oddechowego, która jest szczególnie niebezpieczna dla niemowląt. Przebieg choroby w tak młodym wieku wiąże się z dużo cięższymi napadami bezdechów, drgawkami, niedotlenieniem mózgu i częściej może pozostawiać trwałe następstwa neurologiczne. Krztusiec u małego dziecka to konieczna hospitalizacja, a nawet zagrożenie życia.

Ochrona poszczepienna przeciw krztuścowi zmniejsza się z upływem czasu. Zalecane są dawki przypominające szczepionki dla dzieci, nastolatków oraz osób dorosłych. Kobiety w ciąży, nawet jeżeli były szczepione w dzieciństwie przeciw krztuścowi, bez szczepień przypominających nie mają już odporności przeciw chorobie i nie mogą przekazać jej swojemu dziecku. Ze względu na wysokie ryzyko zakażenia chorobą wśród najmłodszych zalecane są szczepienia przeciw krztuścowi kobiet w 27-36 tyg. ciąży. Dzięki temu kobieta przekazuje odporność swojemu dziecku, które jest chronione w pierwszym okresie życia, zanim sam takiej odporności nie wytworzy drogą szczepień.

Amerykański Komitet Doradczy ds. Szczepień zaleca szczepienia kobiet w ciąży przeciw krztuścowi w 27-36 tyg. ciąży jako skuteczny i bezpieczny sposób zapobiegania chorobie u małych dzieci. Takie zalecenia obowiązują w wielu krajach, również w Polsce. Pomimo tego wciąż ten sposób profilaktyki budzi obawy.

Przeprowadzane retrospektywne badanie kohortowe objęło grupę blisko 82 000 dzieci urodzonych w szpitalach Kaiser Permanente w Południowej Kalifornii. Badanie trwało od stycznia 2011 r. do grudnia 2014 r. W ramach badania dzieci obserwowano pod kątem wystąpienia zaburzeń ze spektrum autyzmu. Naukowcy z Kaiser Permanente poddali badaniom dużą i zróżnicowaną populację małych pacjentów. Kaiser Permanente zapewnia opiekę medyczną w 15 szpitalach i około 220 gabinetach lekarskich dla ok. 4,4 miliona podopiecznych. Szczepienia kobiet w ciąży są w ramach opieki nad matką i noworodkiem bezpłatne.

W toku badania uzyskano następujące wyniki:

  • poziom zaszczepienia kobiet w ciąży wynosił od 26% w 2012 r. do 79% w 2014 r.;
  • zaburzenia ze spektrum autyzmu u dzieci występowały z częstością 1,5% w grupie dzieci, których matki zaszczepiono w ciąży dTap i 1,8% w grupie dzieci matek nie szczepionych; częstość występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu w Stanach Zjednoczonych w tym okresie wynosiła 1,7%;
  • analiza danych uzyskanych z elektronicznych kart zdrowia wykazała, że szczepienia kobiet w ciąży przeciw krztuścowi szczepionką dTap nie wiązały się ze zwiększonym ryzykiem występowania zaburzeń ze spektrum autyzmu u dzieci.

Źródła:

Becerra-Culqui T.A. i wsp. Prenatal Tetanu, Diphtheria, Acellular Pertussis vaccinatin and Autism Spectrum Disorder. Pediatrics, August 2018.

Vaccines: Kaiser permanente study finds Tdap vaccination for pregnant women does not increase risk of autism. August 13, 2018, Outbreak News Today.

20 lat Polskiego Towarzystwa Wakcynologii