H.J. Ehrlich, M. Müller, H.M.L. Oh i wsp.
N. Engl. J. Med., 2008; 358: 2573-2584
Opublikowano w Medycyna Praktyczna Suplement „Szczepienia” 2008/02
Wprowadzenie: Podtyp H5N1 wirusa grypy A wywołujący ptasią grypę może być także przyczyną zachorowań u ludzi. Wywołuje on grypę o ciężkim przebiegu i dużej śmiertelności. Ze względu na rozprzestrzenianie się wirusa ptasiej grypy wśród ludzi trwają badania nad szczepionką zapobiegającą zachorowaniom na grypę wywołanym tym podtypem wirusa (tzw. szczepionka prepandemiczna). W przedstawionym badaniu porównano immunogenność i bezpieczeństwo szczepionki typu „kompletny wirion” przeciwko podtypowi H5N1 wirusa grypy A, stosowanej w różnych dawkach z adiuwantem i bez niego.
Metoda: badanie z randomizacją, podwójnie ślepa próba
Lokalizacja i badani: Austria, Singapur; 284 zdrowych ochotników w wieku 1845 lat
Interwencja: Uczestników badania przydzielono losowo do jednej z 6 grup, w których otrzymali domięśniowo w okolicę naramienną w odstępie 21 dni dwie dawki (po 0,5 ml) zawierające odpowiednio: w grupach 1-4 monowalentną szczepionkę typu „kompletny wirion” przeciwko podtypowi H5N1 wirusa grypy A (firmy Baxter), zawierającą wirusy namnażane w hodowli komórkowej wraz z wodorotlenkiem glinu jako adiuwantem w następujących dawkach jednorazowych hemaglutyniny: (1) 3,75 µg; (2) 7,5 µg; (3) 15 µg; (4) 30 µg; a w grupach 5-6 monowalentną tę samą szczepionkę bez adiuwantu w dawkach jednorazowych hemaglutyniny: (5) 7,5 µg; (6) 15 µg.
Wyniki: W żadnej badanej grupie nie odnotowano poważnego niepożądanego odczynu poszczepiennego (NOP) związanego ze szczepieniem. Najczęstszym miejscowym NOP był ból w miejscu wstrzyknięcia (9-27%; bez istotnych różnic pomiędzy grupami i dawkami), a ogólnym – ból głowy (najrzadziej występujący po 1. dawce szczepionki 30 µg z adiuwantem). We wszystkich 6 badanych grupach 21 dni po podaniu 1. i 2. dawki szczepionki stwierdzono swoiste przeciwciała (największe miano w grupach otrzymujących szczepionkę bez adiuwantu). W 21. dniu po 1. dawce stężenie przeciwciał neutralizujących >=1:20 stwierdzono u 40,5% osób otrzymujących dawkę 7,5 µg bez adiuwantu i u 39,5% osób z grupy 15 µg bez adiuwantu; a w 42. dniu odpowiednio u 76,2 i 70,7% pacjentów. W tych samych grupach u większego odsetka osób uzyskano serokonwersję zdefiniowaną jako co najmniej 4-krotne zwiększenie miana przeciwciał neutralizujących (odpowiednio: 69,0 i 68,3%) w porównaniu z grupami otrzymującymi szczepionkę z adiuwantem (odpowiednio: 54,8% w grupie 3,75 µg; 51,3% w grupie 7,5 µg; 46,3% w grupie 15 µg i 61,4% w grupie 30 µg). W grupach, które otrzymały szczepionkę bez adiuwantu, zabezpieczające miano przeciwciał hamujących hemaglutynację (>=1:40) w 42. dniu (21 dni po 2. dawce) uzyskano u większego odsetka osób niż w grupach z adiuwantem.
Wniosek: Monowalentna szczepionka typu „kompletny wirion” przeciwko podtypowi H5N1 wirusa grypy A bez adiuwantu, uzyskiwana w hodowli komórkowej, stosowana domięśniowo w 2 dawkach (zarówno po 7,5 µg, jak i 15 µg hemaglutyniny na dawkę) u zdrowych dorosłych była dobrze tolerowana i wykazywała większą immunogenność niż ta sama szczepionka stosowana z adiuwantem (bez względu na zastosowaną dawkę hamaglutyniny).
