Stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologii z dnia 30.01.2017 r. w sprawie wyboru szczepionki do powszechnego, bezpłatnego szczepienia dzieci przeciwko pneumokokom w Polsce w ramach Programu Szczepień Ochronnych

30/01/2017

Zarząd Polskiego Towarzystwa Wakcynologii (PTW) z niepokojem śledzi wypowiedzi w toczącej się publicznie w Polsce dyskusji dotyczącej wyboru szczepionki do realizacji powszechnych szczepień najmłodszych dzieci przeciwko pneumokokom w ramach polskiego Programu Szczepień Ochronnych (PSO). W ocenie Zarządu PTW wprowadzenie w Polsce powszechnego szczepienia wszystkich niemowląt i małych dzieci przeciwko pneumokokom, finansowanego z budżetu państwa, to długo oczekiwana dobra decyzja, korzystna nie tylko dla zdrowia dzieci, ale także całego społeczeństwa.

W Europie powszechne szczepienia dzieci przeciwko pneumokokom realizują i finansują 24 z 28 państw Unii Europejskiej, a ponadto Albania, Islandia, Norwegia i Szwajcaria. Te programy szczepień znacznie zmniejszyły liczbę ciężkich chorób wywoływanych przez pneumokoki nie tylko w populacji najmłodszych dzieci, ale także pośrednio ‑ dzięki efektowi odporności populacyjnej ‑ w starszych grupach wiekowych.

Zakupiona aktualnie przez Ministerstwo Zdrowia do PSO w Polsce szczepionka, zawierająca antygeny 10 najczęstszych typów pneumokoka (PCV-10), jest – podobnie jak drugi z dostępnych preparatów zawierający antygeny 13 typów (PCV-13) ‑ szczepionką o dobrze udokumentowanej immunogenności i dużej skuteczności oraz potwierdzonym bezpieczeństwie. W Europie PCV-10 stosuje się w ramach powszechnych programów szczepień niemowląt i dzieci także w 10 innych krajach (Albania, Austria, Belgia, Cypr, Finlandia, Islandia, Łotwa, Holandia, Macedonia, Słowenia), a w 7 jest ona jedną z 2 zalecanych szczepionek.

W świetle wyników dostępnych badań naukowych prognozowanie skuteczności szczepionki jedynie w oparciu o liczbę uwzględnionych w niej serotypów okazało się niedostateczne. W licznych opublikowanych dotąd badaniach klinicznych i analizach przeprowadzonych w wielu krajach na świecie (p. piśmiennictwo na końcu dokumentu) wykazano dużą i podobną skuteczność oraz bezpieczeństwo obu dostępnych aktualnie szczepionek skoniugowanych (PCV-10 i PCV-13) w profilaktyce inwazyjnej choroby pneumokokowej i zapalenia płuc w populacji dzieci do 5. roku życia. Poruszane w naukowej dyskusji różnice nie przesądzają aktualnie o zdecydowanej wyższości którejkolwiek z nich w profilaktyce ciężkich zakażeń pneumokokowych u małych dzieci w Polsce, a mogą mieć ewentualnie znaczenie perspektywiczne.

Zwracamy się z apelem do Ministra Zdrowia, aby stale prowadzić formalny i dobrze zaplanowany nadzór epidemiologicznych monitorujący występowanie inwazyjnych zakażeń pneumokokowych w Polsce wraz z identyfikacją typów pneumokoka, co w kolejnych latach realizacji PSO pozwoli w razie potrzeby odpowiednio modyfikować program szczepień finansowany ze środków publicznych i wybierać preparat optymalny do aktualnych potrzeb.

 

Piśmiennictwo

  1. de Oliveira L.H., Camacho L.A., Coutinho E. i wsp.: Impact and Effectiveness of 10 and 13-Valent Pneumococcal Conjugate Vaccines on Hospitalization and Mortality in Children Aged Less than 5 Years in Latin American Countries: A Systematic Review. PLOS ONE, 2016: DOI:10.1371/journal.pone.0166736
  2. Su WJ., Lo HY., Chang CH. i wsp.: Effectiveness of pneumococcal conjugate vaccines of different valences against invasive pneumococcal disease among children in Taiwan. Pediatr. Infect. Dis. J., 2016; 35: e124-33. doi: 10.1097/INF.0000000000001054
  3. Deceunick G., De Serres G., Boulianne N. i wsp.: Effectiveness of three pneumococcal conjugate vaccines to prevent invasive pneumococcal disease in Quebec, Canada. Vaccine, 2015; 33: 2684-9. doi: 10.1016/j.vaccine.2015.04.005. Epub 2015 Apr 15
  4. Moore MR, Link-Gelles R, Schaffner W i wsp.: Effectiveness of 13-valent pneumococcal conjugate vaccine for prevention of invasive pneumococcal disease in children in the USA: a matched case-control study; Lancet Respir. Med., 2016 May;4(5):399-406.
  5. Van der Linden M, Falkenhorst G, Perniciaro S, i wsp. Effectiveness of Pneumococcal Conjugate Vaccines (PCV7 and PCV13) against Invasive Pneumococcal Disease among Children under Two Years of Age in Germany. PLoS One. 2016 Aug 15;11(8):e0161257.
  6. Jokinen J., Rinta-Kokko H, Siira Lotta i wsp. Impact of ten-valent pneumococcal conjugate vaccination on invasive pneumococcal disease in Finnish children – a population-based study. PLoS One, 2015; 10 (3): e0 120 290.
  7. Verani JR, Domingues CMAS, de Moraes JC i wsp.; Indirect cohort analysis of 10-valent pneumococcal conjugate vaccine effectiveness against vaccine-type and vaccine-related invasive pneumococcal disease. Vaccine 33 (2015): 6145–6148.
  8. Andrews NJ, Waight PA, Burbidge P i wsp., Serotype-specific effectiveness and correlates of protection for the 13-valent pneumococcal conjugate vaccine: a postlicensure indirect cohort study Lancet Infect Dis 2014; 14: 839–46.
  9. Palmu AA, Jokinen J, Niemien H i wsp. Vaccine effectiveness of the pneumococcal Haemophilus infl uenzae protein D conjugate vaccine (PhiD-CV10) against clinically suspected invasive pneumococcal disease: a cluster-randomised trial. The Lancet Respiratory Medicine, 2014; 2: 717–727
  10. Palmu AA, Jokinen J, Borys D i wsp. Effectiveness of the ten-valent pneumococcal Haemophilus influenzae protein D conjugate vaccine (PHiD-CV10) against invasive pneumococcal disease: a cluster randomised trial. The Lancet, 2012; http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(12)61 854–6.
  11. Domingues CMAS, Verani JR, Renoiner EIM, de Cunto Brandileone MCi wsp. Effectiveness of ten-valent pneumococcal conjugate vaccine against invasive pneumococcal disease in Brazil: a matched case-control study, Lancet Respir Med 2014, Volume 2, No. 6, p464–471, June 2014.
  12. Tomczyk S, Lynfield R, Schaffner W i wsp. Prevention of Antibiotic-Nonsusceptible Invasive Pneumococcal Disease With the 13-Valent Pneumococcal Conjugate Vaccine. Clinical Infectious Diseases 2016;62(9):1119–25.
  13. Moore CE, Paul J, Foster D i wsp. Reduction of Invasive Pneumococcal Disease 3 Years After the Introduction of the 13-Valent Conjugate Vaccine in the Oxfordshire Region of England. The Journal of Infectious Diseases 2014;210:1001–11.
  14. Fortunato F, Martinelli D, Cappelli MG i wsp. Impact of Pneumococcal Conjugate Universal Routine Vaccination on Pneumococcal Disease in Italian Children. J Immunol Res. 2015;2015:206757.
  15. De Wals P, Lefebvre B, Markowski F i wsp. Impact of 2 + 1 pneumococcal conjugate vaccine program in the province of Quebec, Canada. Vaccine 32 (2014) 1501–1506.
  16. Harboe ZB, Dalby T, Weinberger DM i wsp. Impact of 13-Valent Pneumococcal Conjugate Vaccination in Invasive Pneumococcal Disease Incidence and Mortality. Clinical Infectious Diseases 2014;59(8):1066–73.
  17. Steens A, Bergsaker MA, Aaberge IS i wsp. Prompt effect of replacing the 7-valent pneumococcal conjugate vaccine with the 13-valent vaccine on the epidemiology of invasive pneumococcal disease in Norway. Vaccine. 2013 Dec 16;31(52):6232-8.
  18. Kaplan SL, Barson WJ, Ling Lin P i wsp. Early Trends for Invasive Pneumococcal Infections in Children After the Introduction of the 13-valent Pneumococcal Conjugate Vaccine. Pediatr Infect Dis J 2013;32: 203–207.
  19. De Wals P, Lefebvre B, Defay F i wsp. Invasive pneumococcal diseases in birth cohorts vaccinated with PCV-7 and/or PHiD-CV in the province of Quebec, Canada. Vaccine 30 (2012) 6416– 6420
20 lat Polskiego Towarzystwa Wakcynologii