Donosowa szczepionka przeciw grypie- co o niej wiemy?

11/09/2019

W sezonie 2019/2020 na naszym rynku po raz pierwszy będzie dostępna żywa, atenuowana szczepionka przeciw grypie. Szczepionka przeznaczona jest do podawania donosowo, zawiera 4 szczepy wirusa grypy. Żywa donosowa szczepionka przeciw grypie na świecie stosowana jest  od wielu lat. Pierwszą żywą szczepionkę przeciw grypie opracowano w latach 50. XX wieku. W Stanach Zjednoczonych i Europie żywą donosową szczepionkę przeciw grypie wprowadzono odpowiednio w 2003 r. i 2013 r.  Obecnie w składzie tej szczepionki, podobnie jak w przypadku szczepionek inaktywowanych, znajdziemy antygeny 4 wirusów grypy: 2 wirusów grypy typu A oraz 2 typu B. Wirusy użyte w szczepionce namnażane są w zarodkach kurzych. W Europie szczepionka ta jest powszechnie stosowana u dzieci w Wielkiej Brytanii.

Pomysł na opracowanie żywych, atenuowanych szczepionek przeciwko grypie jest taki, że wirus szczepionkowy będzie się rozmnażał jedynie w chłodniejszych górnych drogach oddechowych i wywoła w ten sposób odporność, ale jego replikacja będzie ograniczona w wyższej temperaturze, zatem nie będzie zachodziła w cieplejszych, dolnych drogach oddechowych.

Antygenami w żywej szczepionce donosowej są atenuowane (osłabione) wirusy grypy wielokrotnie pasażowane w ten sposób, aby rozmnażały się tylko w niższej temperaturze około 25°C (cold-adapted), co powoduje, że replikują się w jamie nosowej, a nie replikują w płucach. W szczepionce wykorzystuje się szczepy reasortanty wirusa grypy. Podstawą są wirusy szczepionkowe A/Ann Arbor/6/60 (H2N2) (A/AA ca) i B/Ann Arbor/1/66 (B/AA ca), które zostały opracowane w latach 50. XX wieku. W ich genomie zidentyfikowano zmiany sekwencji nukleotydowej we wszystkich ośmiu genach atenuowanego wirusa grypy A/AA ca. Corocznie do tych wirusów wprowadza się za pomocą technologii inżynierii genetycznej geny aktualnie krążących szczepów zalecanych przez WHO. 

Szczepionka przeznaczona jest do czynnego uodparniania przeciw grypie dzieci i młodzieży w wieku od 24 miesięcy do <18 lat. Preparat przygotowany jest w postaci aerozolu do stosowania donosowo. Zalecana dawka wynosi jedno naciśnięcie pompki (0,1 ml) do każdej dziurki w nosie.

W dawce szczepionki znajdziemy następujące substancje pomocnicze lub pozostałości z jej procesu wytwarzania: pozostałości białek jaja kurzego (np. albuminy jaja kurzego) i gentamycynę. Maksymalna ilość albuminy jaja kurzego jest mniejsza niż 0,024 mikrogramów na 0,2 ml dawkę (0,12 mikrogramów na ml).

Autorzy

Dr hab. Ernest Kuchar

Źródło

20 lat Polskiego Towarzystwa Wakcynologii